काठमाडौं ।

संस्कृति, पर्यटन, र नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्री पाण्डेमाथि विदेशी प्रभावको साधन बनेको र सांस्कृतिक उपनिवेशवादमार्फत राष्ट्रिय सार्वभौमसत्तामा असर पुर्‍याउने गतिविधि गरेको आरोप लागेको छ। यो आरोप नेपालले चीनसँग बेल्ट एन्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेपछि काठमाडौँमा आयोजित नवौँ नानहाई बौद्ध सम्मेलनसँगै उठ्न थालेको हो।

मन्त्री पाण्डेको अनुमतिमा उक्त सम्मेलन आयोजना गरिएको भनिएपछि नेपालको सांस्कृतिक र राजनीतिक क्षेत्रमा चिनियाँ प्रभावबारे गम्भीर बहस सुरु भएको छ।

गगन थापा निकटता र कार्यशैलीको आलोचना
मन्त्री पाण्डे, जो कांग्रेस महामन्त्री गगन थापा र स्वास्थ्य मन्त्री प्रदीप पौडेलसँग नजिक मानिन्छन्, आफ्नो कार्यशैलीका कारण विवादमा परेका छन्। स्रोतका अनुसार पाण्डे मन्त्री नियुक्त हुन गगन थापाको ठूलो भूमिका थियो।

थप रूपमा, मन्त्री पाण्डेमाथि नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरण (सीएएएन) का महानिर्देशक प्रदीप अधिकारीसँग सातदोबाटो स्टेडियममा भेट गरी मन्त्रीस्तरीय प्रोटोकल उल्लङ्घन गरेको आरोप छ। आलोचकहरूले यस भेटलाई शङ्कास्पद भन्दै ‘म्याच फिक्सिङ’ वा अन्य अपारदर्शी लेनदेनको सङ्केत गरेको दाबी गरेका छन्।

प्रदीप अधिकारीमाथिको विवाद
गगन थापासँग निकट मानिने प्रदीप अधिकारी पनि कुप्रबन्धन र राष्ट्रिय सुरक्षामा खतरा पुर्‍याएको आरोपमा मुछिएका छन्। भैरहवा र पोखरा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलका मुख्य इन्जिनियरका रूपमा काम गर्दा देखिएको अक्षम व्यवस्थापनलाई आलोचकहरूले बारम्बार औंल्याएका छन्।

अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले अधिकारीलाई बारम्बार बोलाए पनि औपचारिक मुद्दा नचलेको अवस्थामा आयोगको प्रभावकारिता माथि प्रश्न उठेको छ। अधिकारीमाथि चिनियाँ हित प्रवर्द्धन गरेको र गगन थापाका लागि आर्थिक सहयोग पुर्‍याएको आरोप पनि गम्भीर रूपमा उठाइएको छ।

चिनियाँ प्रभाव र नीति निर्माणमा बाह्य संलग्नता
बीआरआई सम्झौता र त्यससम्बन्धी छलफल काठमाडौँमै गगन थापा र कानूनी सल्लाहकार सेमन्त दाहालको नेतृत्वमा गरिएको दाबी गरिएको छ। यसले नेपालका नीति निर्माण प्रक्रियामा बाह्य प्रभावको गहिरो संलग्नता रहेको आशङ्का बलियो बनाएको छ।

नानहाई बौद्ध सम्मेलन र चिनियाँ उपस्थिति
नवौँ नानहाई बौद्ध सम्मेलन मन्त्री पाण्डेको संरक्षणमा आयोजना गरिएको र लुम्बिनी विकास कोषका उपाध्यक्ष ल्हारक्याल लामाको संलग्नतामा सम्पन्न भएको बताइएको छ। कार्यक्रममा चिनियाँ अधिकारीहरूको व्यापक उपस्थिति र होटल याक एन्ड यतीमा चिनियाँ प्रतिनिधिहरूको जमघटले चिनियाँ प्रभावलाई थप प्रस्ट पारेको छ।

राष्ट्रिय हितका लागि पारदर्शिता र जवाफदेहिताको माग
यी आरोपहरूले नेपालमा विदेशी शक्तिहरूको प्रभाव र राजनीतिक नेतृत्वको भूमिका सम्बन्धमा गम्भीर बहस निम्त्याएको छ। नेपालका नागरिकहरूले पारदर्शिता, जवाफदेहिता, र राष्ट्रिय हितमा केन्द्रित निर्णयहरूको माग गरिरहेका छन्। राष्ट्रिय सार्वभौमसत्तामा असर पुर्‍याउन सक्ने कुनै पनि कदमप्रति सचेत रहनुपर्ने आवश्यकता झनै महत्वपूर्ण बनेको छ।