काठमाडौँ

अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपाल वि.स.२०६४ मा काठमाडौँमा स्थापना गरिएको एक गैरसरकारी संस्था हो । शारीरिक अपाङ्गता भएकी महिला गोमा देवी पौडेलले सन् २००६ मा जापानमा गएर यस खेल खेल्ने तरिका, यसका नीति नियमहरूका बारेमा सिकेर, बुझेर नेपालमा आएर अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपालको स्थापना गर्नु भएको हो । बोसिया खेल विशेष गरेर मस्तिष्क पक्षाघात, मस्कुलर डिस्ट्रोफी, सिवियर स्पाइनल कर्ड इन्जुरी, स्पाइनल विफिडा तथा स्नायु सम्बन्धी समस्या भएका अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूले खेल्दछन् । विशेष गरी दौडिन, उफ्रिन नसक्ने व्यक्तिहरूको स्वास्थ्यलाई ध्यानमा राखेर यो खेलको विकास गरिएको हो ।

यस संस्थाले यस्ता अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि संस्था स्थापना काल देखि नै यो खेल खेलाउँदै आएको छ । दौडिन, उफ्रिन नसक्ने व्यक्तिहरूको स्वास्थ्यलाई ध्यानमा खेलाइने यस बोसिया खेलको अझै विकास गर्ने, धेरै भन्दा धेरै बोसिया खेलका खेलाडीहरू उत्पादन गर्ने, यस्ता अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई घरबाट बाहिर ल्याउने र समाजमा घुलमिल गराउने लगायतका कार्यहरूलाई निरन्तरता दिँदै आएको अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपालले एविलिज फाउन्डेसनको सहकार्यमा चैत १६ गते संस्थागत नीति र रणनीतिक योजनाका सम्बन्धमा काठमाडौँमा एक दिने कार्यशालाको आयोजना गर्योस । सो कार्यक्रममा संघका महासचिव रवीन्द्र खत्रीले सहभागी सबैलाई स्वागत गर्नुका साथै बोसिया खेलको निरन्तरता र विकासका लागि आवश्यक सल्लाह सुझाव दिन आग्रह गर्दै सबैले आवश्यक सहयोग गर्नु पर्ने बताउनु भयो ।

त्यसै गरी आयोजक संस्था अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपालकी अध्यक्ष गोमादेवि पौडेलले मस्तिष्क पक्षाघात, मस्कुलर डिस्ट्रोफी, सिवियर स्पाइनल कर्ड इन्जुरी, स्पाइनल विफिडा तथा स्नायु सम्बन्धी समस्या भएका अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई घरबाट बाहिर ल्याउन, समाजमा घुलमिल गर्न, आत्मबल बढाउन, स्वास्थ्यमा सुधार ल्याउनका लागि बोसिया खेलले सहयोग गर्ने भन्दै यस खेलको विकास, संस्थाको दिगोपनका लागि संस्थागत नीति तथा रणनीतिहरू बनाउनका आवश्यक सुझावका आधारमा अगाडी बढ्ने उद्देश्यले यस छलफलको आयोजना गरिएको बताउनु भयो । अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपालको नीति तथा रणनीतिक योजनाका सम्बन्धमा काठमाडौँमा आयोजना गरिएको एक दिने कार्यशालामा अपाङ्गता अधिकारकर्मी महेश्वर घिमिरेले सो कार्यशालाको सहजकर्ताको भूमिका निर्वाह गर्नु भएको थियो ।

यसै क्रममा उहाँले अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि नेपाल बोसिया संघको कर्मचारी नियमावली २०८१ का विषयमा जानकारी गराउनु भयो । जानकारीकै क्रममा उहाँले बोसिया संघ नेपालको संक्षिप्त नाम र प्रारम्भ, पदपूर्ति, कर्मचारी नियमावली, लेखा परीक्षण, बाल संरक्षण नीति, आमसञ्चार नीति र आचार संहिता लगायतका विषयहरूमा छलफल गर्नु भएको थियो । यस छलफलमा उहाँले संस्थागत रूपमा इन्टरनेटको प्रयोग गर्दा जिम्मेवारी पूर्वक गर्नु पर्ने, अश्लील सामाग्रीहरू डाउनलोड गर्न नहुने, व्यक्तिगत विवरणहरू जथाभाबी दिन नहुने पनि बताउनु भयो ।

साथै उहाँले अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपालको नीति तथा रणनीतिक योजनामा Gender Equality And Social Inclusion (GES) Policy 2081 लाई पनि समावेश गरिने भन्दै रणनीतिक योजना अन्तर्गत पहुँच युक्तता, समावेशीकरण, सन् २०२५ देखि २०३० सम्ममा बोसिया खेललाई राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा सञ्चालन गराउने, बोसिया खेलका खेलाडीहरू उत्पादन गर्ने, संस्थागत क्रियाकलाप अन्तर्गत खेलकुदका गतिविधिहरू सञ्चालन गरिने, प्रतिस्पर्धा गराएर खेलाडीहरू उत्पादन गरी जिल्ला जिल्लामा खेलकुद प्रतियोगिता सञ्चालन गर्ने विषयमा छलफल भएको थियो । सो कार्यशालाका सहजकर्ता तथा अपाङ्गता अधिकारकर्मी महेश्वर घिमिरेले संस्था मार्फत मस्तिष्क पक्षाघात, मस्कुलर डिस्ट्रोफी, सिवियर स्पाइनल कर्ड इन्जुरी, स्पाइनल विफिडा तथा स्नायु सम्बन्धी समस्या भएका अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई बोसिया खेलको प्रतियोगिता गराउने, खेल सम्बन्धी तालिम प्रदान गर्ने, जनचेतना जगाउने कर्यक्रमहरु गर्ने बताउनु भयो ।

साथै उहाँले नेतृत्व, क्षमता विकास तालिम, मेन्टरसिप कार्यक्रम, स्वयम् सेवक उत्पादन, स्थानीय निकाय, राष्ट्रिय तथा अन्तर्राष्ट्रिय संघ संस्थाहरूबाट आर्थिक सङ्कलन गर्ने, बोसिया खेलको अन्तर्राष्ट्रिय महासंघमा अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपाललाई आबद्ध गर्ने, सन् २०२७ सम्म नेपाली बोसिया खेलाडीहरूलाई अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगितामा सहभागी हुन सक्षम बनाउने, यस खेलका रेफ्री तथा कोचहरूलाई बोसिया खेलको ज्ञान तथा तालिम प्रदान गर्ने लगायतका संस्थाको दिगो विकासका लागि अन्य विविध र अत्यन्तै महत्त्वपूर्ण विषयमा छलफल गरी प्राप्त सुझावहरूलाई आवश्यकताका आधारमा समावेश गराउने बताउनु भयो ।

कार्यक्रममा नेपाल पाराओलम्पिक कमिटीका पूर्व अध्यक्ष दीपक कोइरालाले मस्तिष्क पक्षाघात, मस्कुलर डिस्ट्रोफी, सिवियर स्पाइनल कर्ड इन्जुरी, स्पाइनल विफिडा तथा स्नायु सम्बन्धी समस्या भएका अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई बोसिया खेलले मानसिक तथा शारीरिक रूपमा सहज बनाउने, यस खेलको विकासको लागि सबैले सक्ने सहयोग गर्नु पर्ने बताउनु भयो ।

साथै एविलिज फाउन्डेसनका राष्ट्रिय संयोजक डा. विरेन्द्रराज पोखरेलले पठाउनु भएको खेल जगतलाई बोसिया खेल मार्फत अगाडी बढाउन एविलिज फाउन्डेसनले हातेमाले गर्ने कार्यको सुरुवात गरेको र सबैले हातेमाले गर्दै आवश्यक सहयोग गर्नु पर्ने सन्देश पनि दीपक कोइरालाले सुनाउनु भयो ।

उहाँले आफूहरू दुवै जनाको तर्फबाट यस संस्थाको संस्थागत विकासको शुभकामना पनि व्यक्त गर्नु भयो । अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपालले एविलिज फाउन्डेसनको सहकार्यमा काठमाडौँमा चैत १६ गते आयोजना गरेको संस्थाको नीतिगत र रणनीतिक योजना सम्बन्धी कार्यशालामा अपाङ्गता अधिकारकर्मी मीनराज पन्थीले यस संस्थाले मस्तिष्क पक्षाघात, मस्कुलर डिस्ट्रोफी, सिवियर स्पाइनल कर्ड इन्जुरी, स्पाइनल विफिडा तथा स्नायु सम्बन्धी समस्या भएका अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूको खेलकुदका लागि अति नै राम्रो काम गर्दै आएको भन्दै यस्ता कार्यहरूलाई निरन्तरता दिनु पर्ने बताउनु भयो । साथै बेसिया खेलको विकासको लागि हामी सबैले सक्दो सहयोग पनि गर्नु पर्ने कुरामा जोड दिनु भयो ।

त्यसै गरी अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूका लागि बोसिया संघ नेपालकी सदस्य देवकला पराजुलीले यस संस्थाको दिगो विकासका लागि, संस्थाको नीतिगत तथा रणनीतिक योजनाहरू पुरा गरी खेलाडीहरूको आत्म विश्वास, नेतृत्व विकास, क्षमता विकास, प्रतिस्पर्धात्मक खेलको विकास, लगायतका कार्यहरू गर्न सबैले सक्दो सहयोग गर्न आग्रह गर्दै कार्यक्रममा सहभागी र सो कार्यशाला सफल बनाउन सहयोग गर्नु हुने सबैलाई धन्यवाद दिनु भयो ।

उक्त कार्यक्रममा सहभागी अभिभावकहरूले अझै पनि मस्तिष्क पक्षाघात, मस्कुलर डिस्ट्रोफी, सिवियर स्पाइनल कर्ड इन्जुरी, स्पाइनल विफिडा तथा स्नायु सम्बन्धी समस्या भएका अपाङ्गता भएका व्यक्तिहरूलाई हेरिने दृष्टिकोणमा सकारात्मक परिवर्तन आउन नसकेको गुनासो गर्दै संस्थाका सदस्यहरू, बोसिया खेलका खेलाडीहरू, अभिभावक तथा सरोकारवाला निकायहरूले यस संस्थाको दीर्घकालीन तथा दिगो विकासका लागि सक्दो सहयोग गर्ने बताएका थिए ।