विभिन्न समयमा चोरी भएर अमेरिका पुगेका २१ वटा पुरातात्त्विक महत्वका मूर्तिहरू नेपाल फर्काइएका छन्। संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयनमन्त्री बद्री पाण्डेले ती मूर्तिहरू पाटन सङ्ग्रहालय र राष्ट्रिय सङ्ग्रहालयलाई हस्तान्तरण गरेका हुन्।

हस्तान्तरण कार्यक्रममा मन्त्री पाण्डेले नेपालबाट चोरी भएर संसारका जुनसुकै कुनामा पुगेका सम्पदाहरू फिर्ता ल्याउने प्रतिबद्धता व्यक्त गरे। उनले भने, “हाम्रा सम्पदाहरू जहाँ पुगे पनि नेपालीहरूले तिनलाई चिन्छन्। तिनको महत्व बुझेका छन् र फर्काउने प्रयास गर्छन्।”

उनले विगतमा नेपालका महत्वपूर्ण पुरातात्त्विक मूर्तिहरू कसरी विदेश पुगे भन्ने प्रश्न गर्दै, शक्तिशाली व्यक्तिहरूको संलग्नतामा मूर्ति चोरी गरी जहाजमार्फत ठूला सेटिङमा विदेश पुर्‍याइएको उल्लेख गरे। मन्त्री पाण्डेले अब गएका सम्पूर्ण मूर्तिहरू नेपाल फर्काइने विश्वास दिलाउँदै भने, “चोरी भएका मूर्तिहरू त्यसै ठाउँमा प्रतिस्थापन गरिनेछ।”

संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयअन्तर्गतको पुरातत्त्व विभागका अनुसार हालसम्म बेलायत, अस्ट्रिया, अमेरिका, चीन, भारत, जर्मनी, अष्ट्रेलिया र इटलीबाट १७७ थान पुरातात्त्विक महत्वका मूर्तिहरू तथा कलात्मक वस्तुहरू फिर्ता ल्याउने प्रयास भइसकेको छ।

अमेरिका, फ्रान्स, बेलायत, चीन, अष्ट्रिया, अष्ट्रेलिया लगायतका मुलुकहरूबाट चोरी भएका मूर्तिहरू फिर्ता ल्याउन नेपाल सरकारले कूटनीतिक पहल जारी राखेको छ। मन्त्रालयका अनुसार हालसम्म अमेरिका मात्रबाट फिर्ता गरिएका पुरातात्त्विक महत्वका वस्तुको संख्या १०४ पुगेको छ।