सोलुखुम्बु।
सोलुखुम्बुका खुम्बु क्षेत्रका युवा, विशेष गरी आकाश कुलुङ र नवराज विकजस्ता भरियाहरूको जीवन कष्टपूर्ण संघर्षले भरिएको छ। यी युवा बिहानको सूर्योदयसँगै कठिन उकालो चढ्न थाल्छन्, पिठ्युँमा सय किलोको भारी बोकेर। खुम्बु क्षेत्रको अप्ठ्यारो र उच्च उकालो बाटोमा भारी बोक्ने काम उनीहरूको दैनिकी बनेको छ। यी भरियाहरू आफ्नो परिवारको जीविका धान्न र बालबच्चाको शिक्षादीक्षाका लागि यो कठोर काम गर्न बाध्य छन्। उनीहरूको दैनिकी शारीरिक श्रम र कष्टबाट भरिएको छ, जसले उनीहरूको जीवनको असुविधा र कठिनाइलाई उजागर गर्छ।
आकाश कुलुङ, जो सोलुखुम्बु महाकुलुङ गाउँपालिका–४ का निवासी हुन्, निम्नवर्गीय परिवारमा जन्मेका छन्। सानै उमेरमा आमा गुमाएपछि उनले परिवारको पालनपोषणको जिम्मेवारी उठाएका छन्। उनी पिठ्युँमा भारी बोक्दा दिनभर पसिना बगाउँछन्, र यसबाट रु दुई हजार पाँच सयदेखि तीन हजारसम्म कमाउँछन्, तर यो आम्दानी परिवारको खर्च पूरा गर्न पर्याप्त हुँदैन। महँगो जीवनयापन र घट्दो आम्दानीले उनलाई र अन्य युवालाई थप समस्यामा पार्दैछ।
उनीहरूको काम, जसले खुम्बु क्षेत्रको स्थानीय ढुवानी प्रणालीलाई जिवित राखेको छ, यो क्षेत्रको मुख्य आर्थिक आधार बनेको छ। सडकको अभावले गर्दा यहाँका मानिसहरू सामान ओसार्नका लागि मानव श्रमको भर पर्नुपर्छ। सडक विस्तार नभएकाले लुक्ला र अन्य आसपासका क्षेत्रका लागि भरियाहरूको माग अझै बढेको छ। यी भरियाहरू दिनभर पसिना बगाएर घर फर्कन्छन्, तर कहिलेकाहीं उनीहरूको आम्दानी पर्याप्त हुँदैन र उनीहरूको जीवन स्थायित्वको अभावमा छ।
नवराज विकले भनेका छन्, “यहाँ महँगो छ, दिनभर पसिना बगाएर भारी बोक्छौँ तर त्यो पैसा खानामा धेरै खर्च हुन्छ। कहिलेकाहीं घर फर्किँदा रित्तो हात जस्तो लाग्छ।” यस्तो कष्टकर जीवनका बाबजुद, यी युवा भारी बोक्न बाहेक अरू कुनै विकल्प छैनन्। उनीहरूको श्रमले खुम्बु क्षेत्रको अर्थतन्त्रलाई चलायमान राखेको छ, तर यस कामले उनीहरूको जीवनमा कुनै स्थायित्व र सुविधा ल्याउन सकेको छैन।
भरियाहरूले गरेका कठिन श्रमको सम्मान गर्नुपर्ने कुरा यस समाचारले उजागर गरेको छ। स्थानीय पूर्वाधारको सुधार र रोजगारीका विकल्पको खोजीले उनीहरूको समस्याको दीर्घकालीन समाधान हुन सक्छ। सरकारले यी युवाहरूको जीवनस्तर सुधार गर्ने योजनाहरू अघि सार्न आवश्यक छ। खुम्बुका पर्यटकका लागि यो क्षेत्र रमाइलो यात्रा गन्तव्य हो, तर भारियाका लागि यो जीवन धान्ने कठिन संघर्ष हो।
यस लेखमा खुम्बुका भरियाहरूको कष्टकर जीवन र उनीहरूको संघर्षलाई प्रकट गर्दै, स्थानिय पूर्वाधारको सुधार र रोजगारका अवसरहरूको खोजी गर्नुपर्ने आवश्यकता र आग्रह गरिएको छ।